Please click for Englisch version
Version Française cliquez s.v.p sur le pavilion
ss Gedé |
|
  |
|
| Rederij | N.V. Rotterdamsche Lloyd – Rotterdam |
| Bouwwerf | N.V. Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ te Vlissingen |
| Type | Mailschip, full scantling, 3 dekken |
| Bouwjaar | 1892 |
| Passagiers | 1e klasse: 38, 2e klasse: 24, 3e klasse: ? |
| Afmetingen | Lengte: 109,5 m.Breedte: 11,6 m.Hoogte: 8,23 m. |
| Motor & vermogen | Quadruple expansie stoommachine, 4 cilinders – 2000 IPK |
| Snelheid | 12 zeemijl per uur |
| BNR | 78 |
| Bruto Register Tons | 2828 |
| Netto Register Tons | 1793 |
| Dead Weight Tons | 3397 |
| Lijndienst |
Nederland- Nederlandsche Indië Dienst. In januari 1892 liep de Gedé, als eerste schip, de haven van Belawan – Sumatra binnen.
|
| Roepletters
………………………………. |
NSJK
…………………………………………………………………………………………. |
| Verkocht |
1910 – Verkocht aan Cia Naveira del Pacifico – Quamas Mexico. Nieuwe naam: ‘General y Pesqueira’. 1916 – Verkocht aan Kishimoto, Kisen – Japan. Nieuwe naam: ‘Shigizan Maru’.
|
 Aquarel – ss Gedé.
|
 Aquarel – Passagiers aan dek.
|
 ss Gedé in Sabang-Nederlands Indië.
|
 Waloppasser Saleh aan boord van de Gedé – 1909.
|
| ……………………………………………………………. | …………………………………………………………… |
 Halfmodel van het ss Gedé.
|
Tekening uit 1892.
|
100 JAAR – HERDENKING VAN DE ONDERGANG VAN HET SHIGIZAN MARU (ONZE ss GEDÉ)Port La Nouvelle – Méditerranée France – Juli 2017 |
||
ECHO’S VAN DE OORLOG IN LEUCATE – FRANCEbeknopte geschiedenisOp 7 juli 1917, als de gevechten bij Leucate (Middellandse Zee onder Port La Nouvelle) al ver verwijderd zijn, rondt een konvooi van acht schepen de Kaap van Leucate, het laatste schip de ss Shigizan Maru (onze ss Gedé) loopt daarbij op een Duitse zeemijn. Het Japanse schip met Amerikaanse bemanning was verloren, maar de bemanning bereikte veilig de kust bij La Franqui …… gelukkig vielen er geen doden! |
||
|
Burgemeester Henri Martin van Port La Nouvelle gaf in zijn speech in 2012 aan dat hij vijf jaar later (in 2017) een grote manifestatie wilde organiseren naar aanleiding van de 100ste verjaardag van het zinken van het Lloydschip ss Gedé, dat inmiddels verkocht was aan Japan en tot Shigizan Maru werd omgedoopt). Op 7 juli 1917 (tijdens de Eerste Wereldoorlog) werd een Duitse zeemijn haar fataal. U kunt in dit hoofdstuk uitgebreid lezen hoe de Franse overheid dit (Nederlands) maritiem erfgoed koestert. Het KRL-Museum vond dit zo opvallend dat zij deze positieve houding van de Fransen met een geschenk (het scheepsmnodel van de ss Gedé) zou gaan appreciëren.  Op 7 juli dit jaar (2017) wordt herdacht dat het ss Gedé exact een eeuw geleden voor de Franse kust is gezonken. Het herdenkingsprogramma, waarvoor onze voorzitter en echtgenote zwaren uitgenodigd, was aslvolgt: HERDENKINGS PROGRAMMA
|
||
| ………………………………………………………………………………………………………………………………….. | ||
De positie van het Gedé-wrak
De aan Japan verkochte ss Gedé is op 7 juli 1917 (Eerste Wereldoorlog) een dikke twee zeemijl uit de kust van de Franse havenplaats Port La Nouvelle (Middellandse Zee) vergaan. Sinds 2010 is er een hechte band ontstaan tussen de gemeentesecretaris, Claude Roquelaure en Ed van Lierde (zie uitgebreid verslag hieronder). Dit in het kader van de duiktochten die regelmatig werden ondernomen en het feit dat het KRL-Museum, om gerichter te kunnen duiken, foto’s en de bouwtekeningen van de Gedé heeft geleverd. Dit alles heeft in 2011 geleid tot de onthulling van het Gedé-anker door Burgemeester, Henri Martin en Ed van Lierde. Het geconserveerde anker staat nu als monument op de plaatselijke boulevard. |
|
|
| 7 juli was de grote dag, het was precies 100 jaar geleden dat het ss Shigizan Maru (onze Gedé) bij Port la Nouvelle (Middellandse zee) op een Duitse mijn liep en vervolgens zonk. Deze herdenkingsdag begon vroeg met een boottocht naar het wrak van de Gedé en vier duikers die 30 meter naar haar afdaalden, de temperatuur bij het wrak was 15 graden celcius. De schipper en bestuursvoorzitter van het KRL-Museum (plus echtgenote) bleven vol verwachting op het dek achter. Het zicht onder water bleek beter dan gemiddeld (ongeveer twee meter) zodat bij deze gelegenheid prachtige films en foto’s konden waren gemaakt. Terug in de haven volgde om 13.00 uur een gastvrije lunch bij de duikclub waarvan Claude Roquelaure voormalig voorzitter is. | |
De boot van de duikclub waarmee we naar de Gedé gingen. |
Beide olieverf-kunstenaars volgen onze duikersboot (V.l.n.r. Marc Brisset en Henri Marie Dat). |
De vuurtoren van Port La Nouvelle. |
Onder toezicht van Josje van Lierde kleden de duikers zich aan. |
In duikerspak, wachtend op het sein dat we ons precies boven de Gedé bevinden. |
Links de exacte GPS-positie en rechts de Gedé op het echolood. |
De duikers zijn klaar om van boord te springen. |
Ed geeft een aanmoedigende armklop. |
De vier duikers zijn klaar voor de afdaling. |
 |
In de loop der jaren bleven een aantal vissersnetten aan het wrak hangen. |
………………………………………………….…………… |
……………………………………………………………….
|
Een patrijspoort in de romp. |
Foto’s van Patrice Strazzera – Photographe sous-marin |
|
Eén van de Gedé ankers. |
Het voorschip (de bak) met railing. |
Twee bolders (op de bak?). |
Een duiker op een onbekend onderdeel. |
Het achterschip met railing. |
Eén van de Schotse ketels, met stoompijpen duidelijk zichtbaar. |
|
De eerste twee duikers komen boven en geven het ‘geslaagd-signaal’ af, beantwoord door de schipper. |
|
|
|
| De Fransen lieten zien dat zij hun maritiem erfgoed koesteren, daar kunnen wij alleen maar blij mee zijn want in het verre Port La Nouvelle staat Lloyd-erfgoed op de boulevard (het anker van de Gedé) en ligt zijzelf enkele zeemijlen vóór de kust. Om 19.00 uur, na de ergste warmte, werd aan een 60-tal genodigden, een kleine expositie getoond die voor een groot deel bestond uit foto’s die ons museum aan de Fransen had geleverd. Daarna volgden speeches en onthullingen van scheepsmodel en olieverfschilderij (het eerste als geschenk van ons museum aan Port La Nouvelle, het tweede als cadeau aan ons Museum). Burgemeester Henry Martin was weer prominent aanwezig en nodigde op de latere avond een achttal personen uit voor een gezellig, afsluitend diner aan de havenmonding. | |
 |
De speeches door burgemeester Henri Martin, gemeentesecretaris en Ed van Lierde worden door een zestigtal genodigden aangehoord. |
Claude Roquelaure opent de bijeenkomst. |
Burgemeester Henri Martin heet iedereen welkom in zijn Middellandse Zee gemeente. |
Ed van Lierde houdt zijn speech. De burgemeester, gemeente- secretaris en onderwater-fotograaf luisteren met bewondering omdat de speech in langzaam Frans is. |
Het geschenk aan de gemeente Port La Nouvelle wordt door de burgemeester onthuld. |
De Lloyd-vlag is van de kist en ontnager en gever van hert geschenk poseren met trots. ……………………………………………………………… |
Een close-up van het geschenk dat heel in Port La Nouvelle is aangekomen. |
|
Onze modelbouwer Arnoul Lormans uit het Limburgse Roermond heeft de bouw van het ss Gedé-model voortvarend aangepakt. In drie maanden tijd en met veel plezier en geduld, heeft zijn schepping tijdens de herdenking in Frankrijk, een hoofdrol gespeeld. Of dat nog niet voldoende zou zijn, heeft Arnoul hiervoor bij ons museum een lage declaratie berekend. Het gaf een zeer goed gevoel de Gemeente Port La Nouvelle op 7 juli een waardevol cadeau te kunnen schenken. Met dank dus aan Arnoul!
|
|
Na onthulling van het olieverfschilderij wordt geposeerd door vlnr. De Burgemeester, de kunstenaar en Ed van Lierde. |
Het Marc Brisset-schilderij van de Gedé dat de afmeting: 107 x 88 cm. heeft. ……………………………………………………………….. |
 
Franse olieverfkunst wordt bewonderd, het linkse schilderij is inmiddels in Nederland. |
|
Franse Speech van bestuursvoorzitter Ed van LierdePort La Nouvelle – France: vrijdag 7 juli 2017. Monsieur le Maire, Henri Martin, Monsieur Claude Roquelaure et les autres personnes présentes ici. “Shigizan Maru (notre Gedé) depuis un siècle sous la mer”, voilà le texte sur notre l’inventation. Après cinq ans, nous tenons à vous remercier beaucoup d’avoir assisté à cette importante commémoration. Merci encore pour votre hospitalité ………… Ici, juste devant le port, environ deux miles nautique de la côte, à trente mètre de profondeur, se trouve un navire d’origine Hollandaise …….. à savoir Lle vapeur GEDÉ. ……… rebaptisé Shigizan Maru. Il y a cent sept ans la compagnie maritime Néerlandaise, Rotterdamsche Lloyd, avait vendu sa Gedé et finalement elle est devenue propriété japonais. Les Japonais avaient changé le nom de la navire en Shigizan Maru. Pourtant, dans le monde maritime international, selon un dicton basé sur d’anciennes sagesses, il ne faut jamais rebaptiser un navire ! Cela portera malheur ! En Pay Bas un navire est féminin et personne ne changera le nom d’une femme. Ensuite, il y a exactement cent ans, pendant La Grande Guerre, le Shigizan Maru s’est échoué par une mine Allemande. Depuis plusieurs années l’épave est devenu un site de plongée utilisé fréquemment pour le club de plongée du Directeur municipal, Monsieur Claude Rocquelaure. Et voilà, le lien avec notre musée, car il y a six ans, Claude est entré en contact avec moi pour demander des plans et des photos du Gedé. Ceci pour permettre á Claude et ses camarades de plongée, de plonger avec plus de précision. Et ainsi…..un an plus tard, ici sur ce boulevard, avec Monsieur le Maire Henri Martin, j’avais l’honneur de dévoiler l’ancre retrouvé du Gedé. Et comme c’est aussi le cas aujourd’hui, mon épouse et moi, nous avions énormément apprécié votre hospitalité française. Un grand merci pour l’expérience inoubliable de ce matin, si près de notre « Grande Dame » …….. LA Gedé. Mon épouse et moi avions énormémant apprecié votre hospitalité ………. Merci …………. Au nom de la fondation du Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum c’est un grand honneur d’exprimer notre appréciation de la façon respectueuse dont Port la Nouvelle gère l’héritage maritime. Je ne le fait pas seulement par ces mots bien intentionné en mauvais français, mais aussi avec ce cadeau précieux que sera apprécié, j’en suis certain. En grande appréciation et encouragement, je voudrais inviter Monsieur le Maire Henri Martin d’ouvrir cette caisse sous le drapeau Rotterdamsche Lloyd et de montrer à tout le monde sa contenu fière. Encore un grand merci pour votre hospitalité et votre attention. Bonne chance avec votre belle initiative nautique. |
|
|
Nederlandse vertaling door Floor van der Moer ,Monsieur le Maire, Henri Martin, Monsieur Claude Roquelaure en andere aanwezigen. “Shigizan Maru (notre Gedé) depuis un siècle sous la mer”, deze tekst staat boven de uitnodiging die wij van de gemeente Port La Nouvelle hebben ontvangen. Na vijf jaar willen wij u wederom hartelijk danken voor het mogen bijwonen van deze herdenking. Nogmaals hartelijk dank voor uw gastvrijheid ………… Hier, precies voor de haven, zo’n 4 zeemijl uit de kust op 30 meter diepte, ligt een schip van Nederlandse orgine, namelijk het het stoomschip Gedé, later herdoopt in Shigizan Maru. Honderdzeven jaar geleden had de Nederlandse scheepvaartmaatschappij Rotterdamsche Lloyd haar Gedé verkocht en werd zij uiteindelijk Japans bezit. De Japanners veranderden haar naam, maar er is in de internationale scheepvaart een oude wijsheid die zegt dat een schip nooit een andere naam mag krijgen, gebeurt dat wel dan is een ongeluk mogelijk het gevolg. Een schip is vrouwelijk en niemand zal het in zijn hoofd halen de naam van een vrouw te veranderen!! Precies honderd jaar geleden, in de Eerste (Grote) Wereldoorlog is de Shigizan Maru vervolgens op een Duitse mijn gelopen. Sinds een aantal jaren is het wrak een veel gebruikte duiklocatie voor de duikclub van Gemeente directeur, Claude Rocquelaure geworden. Dat is tevens de connectie met ons museum, want zes jaar geleden zocht Claude contact met mij en vroeg om bouwtekeningen en foto’s van de Gedé. Zo zouden Claude en z’n duikmaten, meer gericht, kunnen duiken. En zo geschiedde ………. een jaar later mocht ik hier aan de boulevard, samen met burgemeester Henri Martin, het opgedoken anker van de Gedé onthullen. Zoals ook nu mocht ik, samen met mijn echtgenote Josje, van uw Franse gastvrijheid genieten. Hartelijk dank voor de onvergetelijke ervaring van deze morgen, zo dicht bij onze ‘Grande Dame’ le vapeur Gedé Monsieur le Maire, Monsieur Roquelaure, Tout le monde …………… het is een grote eer om, namens het stichtingsbestuur van het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum, de respectvolle wijze waarop Port La Nouvelle met Maritiem erfgoed omgaat, te appreciëren. Dat doe ik niet alleen met deze goed bedoelde woorden in slecht Frans, maar graag ook met een waardevol cadeau dat zeker geapprecieerd zal worden. Als grote waardering en aanmoediging, zou ik Monsieur le Maire, Henri Martin willen verzoeken deze kist te openen en aan iedereen te laten zien wat de trotse inhoud is. Moge dit cadeau jarenlang schitteren op een plek waar ze voor bezoekers een mooie link zal leggen met het wrak dat hier voor de kust ligt. Nogmaals dank voor uw gastvrijheid en aandacht. Veel succes met uw geweldig mooi nautisch initiatief! |
|
|
|
| Na de diverse speeches en het uitwisselen van geschenken was het tijd voor een conferentie met de titel: “SHIGIZAN MARU (GEDÉ), DEPUIS UN SIÈCLE SOUS LA MER, DISPARU!” oftewel in Nederlands: “SHIGIZAN MARU (GEDÉ), SINDS EEN EEUW IN ZEE VERDWENEN!”De conferentie, geleid door Claude Roquelaure, ging 100 jaar terug in de geschiedenis en sloot af met prachtige beelden van Patrice Strazzera, die dezelfde dag nog bij onze Gedé, 30 meter onder water, waren genomen. | |
 
Veel belangstelling! |
|
 
Zoals gebruikelijk, zit de ‘hoge druk’ op de eerste rij. |
 
Claude Roquelaure en Patrice Strazzera leiden de conferentie. |
|
|
|
Wat de Franse pers er over heeft geschreven ……..…………………………………………………………………………………………………………………………………..
|
HISTORIE ONDERGANG VAN DE ‘SHIGIZAN MARU’7 juli 1917 |
|
Het ss Shigizan Maru (ss Gedé) was tijdens de Eerste Wereldoorlog onder Japanse vlag onderweg van Genua naar New York en liep op 7 juli 1917, ongeveer 2 zeemijl uit de kust op een mijn. De mijnen bij Port La Nouvelle waren daar eerder door de Duitse onderzeeër de ‘U-27′ gelegd. Na de enorme ontploffing zonk de Shigizan Maru vrijwel direct en ligt nu op de positie: 42°57.6′ Noord – 03°04.8’ Oost.
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Hier ziet u de doop van de bewuste U-27, d.d. 19 october 1916. |
DUIKEN NAAR DE SHIGIZAN MARU (het ‘ss GEDÉ’)Foto’s van Patrice Strazzera, Nathalie Vialade, Claude Roquelaure en het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum
|
|
 |
 |
|
Port La Nouvelle aan de Mediteranée.
|
Port La Nouvelle aan de Mediteranée.
|
 |
 |
| De voorplecht aan bakboord. | De voorplecht aan stuurboord. |
 |
 |
| Een stuk railing op de bak. | Een duidelijk zichtbare patrijspoort. |
…………………………………………………………..
|
……………………………………………………………
|
| De Schotse ketel. | Het bakboords anker. |
|
|
|
……………………………………………………………. |
……………………………………………………………. |
|
Het anker wordt door Jifmar Offshore Services boven water getakeld.
|
De crew poseert met gepaste trots. Pikant detail: het bergingsvaartuig is gebouwd bij DAMEN !
|
CEREMONIE ROND EEN PERMANENTE EXPOSITIE VAN HET ss GEDÉ ANKER
2011
PORT LA NOUVELLE – FRANCE
De uitnodiging van de Burgemeester van Port La Nouvelle
FOTO’S VAN DE FEESTELIJKE INAUGURATIE7 juli 2011 |
||
……………………………………………………………. |
……………………………………………………………. |
|
| Links Burgemeester Henri Martin en rechts Ed van Lierde onthullen samen de koperen plaquette. | Burgemeester, Henri Martin bedankt Ed van Lierde voor zijn aanwezigheid. | |
 |
||
 |
 |
|
|
De prachtige opstelling van het Gedé anker, plaquette en informatieplaat.
|
De uitgebreide (Franse) informatie met foto’s.
|
|
 |
||
 |
 |
|
|
Uitgebreid gesticulerend, als een echte Frans-man, spreekt de burgemeester zijn speech uit.
|
Gemeentesecretaris, Claude Roquelaure leest enkele zinnen in het Nederlands voor.
|
|
 |
 |
|
|
Gemeentesecretaris, Claude Roquelaure leest enkele zinnen in het Nederlands voor.
|
Onze voorzitter krijgt een herinneringsgeschenk van de burgemeester.
|
|
 |
||
|
De voltallige groep: Vlnr. Corinne Blokhoff-Astruc, Gemeentesecretaris, Claude Roquelaure, Josje van Lierde-Olivier, Oprichter KRL-Museum, Ed van Lierde, Burgemeester Henri Martin en de maker (Régis Raynal) van het kado, dat onze voorzitter van de Burgemeester ontving (zie linksonder).
|
||
 |
 |
 |
|
Links het kado van de burgemeester aan Ed van Lierde, rechts het kado van het KRL-museum aan Claude Roquelaure.
|
Voor een mooie Powerpoint-presentatie was ook gezorgd.
|
|
 |
 |
|
|
Een expositie van foto’s over het ss Gedé en het lichten van haar bakboord anker.
|
Een prachtige view over Port La Nouvelle. Vlnr. Josje van Lierde-Olivier, Corinne Blokhoff-Astruc en Claude Roquelaure die ons de volgende dag nog een rondleiding gaf.
|
|
FRANSE SPEECH VAN ED VAN LIERDEL’exposition permanente de l’ancre du ss Gedé ………………………………………………………………………………………………………………………………….. |
|
Bonsoir Monsieur le Maire, Henri Martin, Monsieur Claude Roquelaure et les autres personnes présentes. Merci pour votre hospitalité et l’occasion de vous adresser quelques mots …… La vie est parfois comparée à une mer agitée. Toutes sortes de dangers inconnus menacent le navigateur. Il ne saura jamais s’il va atteindre l’autre côté en sécurité: Surtout quand la tempête menace, l’ancre donne l’espoir et la certitude, donc la confiance. Malgré les éléments parfois sauvages on peut ancrer le bateau au sol. Le sol peut être comparé à une “prise” dont tout homme a besoin pour être heureux. Là, ici, sur cette terre de mer, juste devant le port, à trente mètres de profondeur, il y a un navire d’origine Hollandaise …….. LE VAPEUR GEDÉ ………rebaptisé SHIGIZAN MARU. Ce n’est pas par hasard que les plongeurs du club de Port la Nouvelle ont choisi de remonter justement l’ancre du GEDÉ, par dessus les flots pour créer une exposition permanente ici. C’est très clair … Une ancre va capter l’imagination de tout le monde! C’est un grand honneur pour mon épouse et moi, fondateur et Président du Musée de Rotterdam Lloyd Royal en Hollande, d’avoir été invité par la Municipalité de Port La Nouvelle à cet événement par ce que le GEDE a été mis à l’eau en Hollande il y a cent-dix-neuf ans. Nous espérons que Monsieur Claude Roquelaure et les plongeurs réussirons à remonter un petit morceau de GEDE pour le Musée de Rotterdam Lloyd Royal dans un proche avenir. Nous serions très reconnaissants si cela était possible! Je sais que je devrais être patient pour voir cela arriver. Si les personnes présentes pensent, suite à cette intervention, qu’ils vont pouvoir communiquer facilement en Français avec moi, je regrette de les décevoir. Ma connaissance de la langue Française est tellement mauvaise que j’ai demandé de l’aide à Madame Corinne Blokhoff Astruc. Je tiens à la remercier. Monsieur le Maire, Monsieur Roquelaure, Tout le monde …………… Bonne chance avec votre belle initiative nautique. Encore merci pour votre hospitalité et votre attention |
MET DANK AAN …….
Corinne Blokhoff-Astruc en Josje van Lierde-Olivier
SCHRIJVENDE PERS
EEN BEKENDE BEZOEKER AAN HET MONUMENT, NA DE ONTHULLING DAARVAN
Joop Herlé, oud KRL-Stuurman (Joop is overleden op 25 februari 2016).
‘DE SCHEEPSWRAKKEN VAN DE GROTE OORLOG’WEBSITE: BOEK http://www.editions-gap.fr/fiche-A%7CGAP%7CEPAVESGDEGUERRE-01040000000000000000-FR-231-PLONGEE.html |
|||
………………………………………………………………………………………………………………………………….. |
|||
|
Jean-Pierre Joncheray heeft in een periode van meer dan veertig jaar de wrakken van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918), ook wel bekend als de ‘Grote Oorlog’, in de Middellandse Zee bestudeerd. Om alle facetten van het Mediterane en maritieme conflikt in kaart te kunnen brengen, heeft hij alle scheepswrakken die aan bovengenoemde oorlog waren gekoppeld, bezocht en zich laten vergezellen door de beste onderwater-fotografen. Om vervolgens een kwalitatief goed boek te kunnen schrijven heeft Jean-Pierre de meest eminente specialisten van dit onderwerp geraadpleegd. Ook kreeg hij hulp van de ontdekkingsreizigers van de grote diepte: François Brun en Claude Roquelaure, deze laatste is voor het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd een bekende. |
|||
|
Auteur: Jean-Pierre JONCHERAY |
Auteur en sponsor: Claude ROQUELAURE |
Auteur en sponsor: François BRUN |
|
| Op 7 juli 2011 werd onze bestuursvoorzitter, Ed van Lierde namelijk door de gemeente Port La Nouvelle uitgenodigd om, samen met de Burgemeester, de plaquette van het ss Gedé anker te onthullen en namens het KRL-museum ook een speech te houden. De gemeentesecretaris van Port La Nouvelle, Glaude Roquelaure is voorzitter van de plaatselijke duikclub. Claude zou met zijn club enkele herkenbare onderdelen van het ss Gedé voor het KRL-Museum boven water halen. Tot nu toe is dat vanwege de sterk verslechterde duikomstandigheden helaas nog niet gelukt! | |||
Olieverfschilderij van Marc Brisset – 2016