PROJECT: ‘RENOVATIE GEBRANDSCHILDERD GLAS-IN-LOODRAAM’

Rotterdamsche Lloyd – ss Samarang – 1883

afmeting: 70 x 36 cm.

Het ss Samarang in 1883

ss Oengaran, de in 1894 verbouwde ss Samarang.

–  Het uiteindelijk voor een symbolisch bedrag ‘verkregen’ glas-in-loodraam is gebrandschilderd, het lood is aangetast, aan de voorkant met nicotine bevuild en aan de achterkant nog opmerkelijk schoon. Een glas-in-lood signering is niet aanwezig.

–   S.S. = Stoom Schip. Samarang (1883-1894) = Stoomzeilschip van de N.V. Rotterdamsche Lloyd. In 1894 bij de N.V. Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ te Vlissingen uitgebreid verbouwd en herdoopt in ss ‘Oengaran’. In 1905 verkocht aan een Duitse rederij.

•   Het Raam is in het bezit geweest van wijlen, de heer de Poorter uit Vlissingen, plaatwerker bij ‘De Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’. Het glas-in-loodraam heeft, ter bescherming, vele jaren onder het ouderlijke bed van familie de Poorter gelegen. 
•   ROTTERDAM = Thuishaven van de Samarang. Wapen = Wapen van Rotterdam.
• Fruit = zichtbaar op het glas-in-loodraam: drie gebrand-schilderde granaatappels (Punica Granatum), vroeger veelvuldig gebruikt voor de basis van Grenadine-limonadesiroop. Uit onderzoek is gebleken dat granaatappels goed zijn tegen bepaalde kankers, hart- en vaatziektes, Alzheimer en diabetes. De granaatappel staat ook voor ‘overvloed’ en wordt op internet vaak in samenhang met Samarang vermeld. In het merendeel van de publicaties gaat het om de tijdsperiode: 1850 – 1920.

……………………………………………………………………………..

Het wapen van Rotterdam rond de jaren ’20 van de vorige eeuw. De twee leeuwen kijken hier van het wapen af. In nieuwere versies van het wapen van Rotterdam kijken de leeuwen naar het wapen!

Een artikeltje uit de ‘Vlissingse Courant’ waarin de aankomst van het ss Samarang voor verbouwing bij de Koninklijke Maatschappij ‘De Schelde’ wordt vermeld – 1894

Bovengenoemde feiten wijzen onomstotelijk naar een Rotterdams glas-in-loodraam waarop het Lloydschip ss Samarang (1883-1894) is vermeld. De kwaliteit van het lood en het gebruik van de naam Samarang (i.p.v Semarang) duidt op een oorsprong uit de 19e eeuw. Restaurateurs geven aan dat het raam ouder dan een eeuw moet zijn. Het is niet te achterhalen wie, wanneer, al dan niet met toestemming, welke zaken van boord heeft gehaald, dus ook niet van het onderhavige glas-in-loodraam. Toen de Willem Ruys in de oorlogsjaren op de Scheldehelling lag en de Duitsers alles wat van enige waarde en vervoerbaar was, confisceerden, is mogelijk een aantal zaken door het personeel uit handen van de Duitsers gered. Eveneens is het mogelijk dat juist in die periode het glas-in-loodraam naar een Vlissingse woning is verhuisd, tijdens de oorlogsjaren dus. 

Toen, niet lang geleden, mevrouw de Poorter als laatste overleed, vond haar dochter het glas-in-loodraam onder het bed. In januari 2022 zette ik, na diverse malen contact met haar en haar echtgenoot te hebben gehad, koers naar Vlissingen en heb aldaar het gebrandschilderde glas-in-loodraam van het ss Samarang, voor een symbolisch bedrag in de ‘Ed van Lierde Collectie’ mogen opnemen. Zoals ook geldt voor de overblijfselen van het enkele jaren oudere ss Groningen, is dit raam een ware ’topic’ voor het erfgoed dat straks in het Lloyd-Atelier te bewonderen is.

De huidige staat, is kwetsbaar te noemen en restauratie is dus onvermijdelijk. De gekozen restauratie-strategie is: Restaureren met behoud van erfgoedwaarde en alle visuele aspekten van het lood en het gebrandschilderde glas. Het gerestaureerde raam zal een tropisch houten omlijsting en een lichtbak met een LED-daglicht-paneel achter het raamwerk, krijgen. Dit laatste omdat de kleuren van het glas-in-lood nog verrassend mooi zijn en daardoor beter te bewonderen zijn. De glas-in-lood lijst, bestaande uit twee smalle stroken glas (wit en rood) rondom, wordt uit elkaar gehaald en opnieuw opgebouwd. Barstjes in het gebrandschilderde glas worden niet vervangen als er geen directe reden voor versteviging is en onzichtbaar lijmen krijgt de voorkeur! Lood dat moet worden vervangen zal de grijze kleur krijgen conform het bestaande oude lood, zodat restauratie weinig of niet opvalt. Het uiterlijk van het 138 jaar oude raam zal dus bij de restauratie zo weinig mogelijk worden aangetast. 

DONATEURS

• Aad Kortleven – oud Lloyd-Matroos/Kabelgast.
• Jaap Rustige – Zoon oud Lloyd-Kapitein Willem Rustige ✝️ 14 oktober 1964.
• Twee oud Lloyd-WTK’s die anoniem willen blijven (uit het Noorden van ons land).
• Ed van Lierde – oud Lloyd-Stuurman.
• Hans Roggeveen – Gepensioneerde Scheepsbouwkundige.
• Gerda Sikkink – Weduwe van oud Lloyd-Stuurman Dries Warmerdam.

DONATIE-THERMOMETER  VAN HET SAMARANG GLAS-IN-LOODRAAM

(25 maart 2022):

31% 

Uit de algemene pot van het Lloyd-Atelier is de overige 69% gefinancierd, waarmee dit project rond is.

100%

DE RESTAURATIE

Restaurateur Anja van Aalen heeft het Samarang-glas-in-loodraam, tijdens de opening van het Lloyd-Atelier d.d. 3 juli 2022, nog in oude staat aan onze gasten laten zien. Daarna is zij direct aan de slag gegaan en heeft het resultaat, met terechte trots, in Netersel aan een gelukkige Atelierhouder gepresenteerd. Hieronder geven wij een visuele impressie van de restauratie-route: van ongerestaureerd, via restauratie, naar gerestaureerde staat.

Ongerestaureerd: het onstabiele glas-in-loodraam is onder de tekst ‘SAMARANG’ gebroken, het lood is aan het vergaan, enkele gebrandschilderde glasstukjes ontbreken.

Ontmanteling en ‘grote schoonmaak!’

De wederopbouw: onder het vakvrouw’s gereedschap ontstaat geleidelijk aan het herboren glas-in-loodraam.

Het van achteren onbelichte glas-in-loodraam is gereed.

Het Diessense wonder is geschied: ANNO DOMINI-augustus 2022. Het SAMARANG glas-in-loodraam door trotse Anja van Aalen, ontmanteld, schoongemaakt, weer in elkaar gezet, lood vervangen (met speciale erfgoedbehandeling!), gerepareerd, geprepareerd, met gebrandschilderde stukjes glas aangevuld, en weer veilig bij het Lloyd-Atelier afgeleverd!

Dank je Anja voor dit Diessense wonder!

Geen risico’s: eerst een dummy van zachthout!

……………………………………………………………………………..

De lichtbak is gereed, de LED-verlichting rondom is op de foto moeilijk zichtbaar

……………………………………………………………………………..

Het resultaat met LED-verlichting uit

Het resultaat met dimbare LED-verlichting aan

Hier ziet u het SAMARANG-glas-in-loodraam (1883 ) in haar trotse setting. De scheepsoverblijfselen zijn van het ss Groningen (1875) ……….. twee toppers bijelkaar!

PROJECT:  LLOYD-FOTO UPGRADE

  Een voorbeeld met een ‘beeldig’, éénjarig-oorlogsjongetje – 1945

Het LLOYD-ATELIER is naast een plek waar Rotterdamsche Lloyd-erfgoed wordt geëxposeerd in feite ook een ATELIER waarin Lloyd-gerelateerde items worden gemaakt, c.q. gerestaureerd. Zo werden in het verleden mini-modelletjes van Lloydsschepen voorzien van zeewater en kleine vitrine, werd de bouw (elders) van grote scheepsmodellen voorbereid, worden LLoyd-video’s gemonteerd en worden vanaf eind 2020 ook oude Lloyd-foto’s gerestaureerd.

Met behulp van een speciaal computerprogramma worden foto’s eerst gerestaureerd, geretoucheerd en uiteindelijk ingekleurd. Bij dat inkleuren wordt eerst geprobeerd de originele kleuren te achterhalen. We geven u hieronder een aantal upgrade-voorbeelden die u zeker tot de verbeeldingen zullen spreken. 

Zoals u ziet, zijn alle upgrades voorzien van een copy-mark. Dit doen wij omdat in deze upgrade-foto’s behoorlijk veel werk zit en men, zonder copy-mark, er maar  op los download. Men schuwt het zelfs niet deze foto’s dan door te verkopen. Mocht u om speciale redenen een van de foto’s zonder copy-mark willen ontvangen, dan kan dat via e-mailadres: Lloydexpo19@gmail.com

Het zeil-/stoomschip BATAVIA in de Emmahaven te Padang-Sumatra – originele foto – 1883

……………………………………………………………………………..

Dezelfde foto geretoucheerd en ingekleurd – 2020

……………………………………………………………………………..

Originele foto van het ss Merapi vertrekkend vanaf de Wilhelminakade te Rotterdam – 1889

Geretoucheerd en ingekleurd geeft het meer diepte en wordt dus meer  levend – 2020

Originele foto ms Willem Ruys varend  bij Manhatten-New York – 1958

Volledige upgrade – 2020

Laatste dokbeurt van ms Willem Ruys bij Wilton Fijenoord – 1965

Weer tot leven gebracht – 2020

Scheepsmodel Doelwijk – aan boord van het ms Indrapoera – expositie aan boord ’50 jaar RL’ – 1933

……. en de ingekleurde versie – 2020

ms Indrapoera – Vertrek Lloydkade – 1926

 ……. en de ultieme upgrade – 2021

ms Willem Ruys – Een kiekje van de nautisch officieren plus Bootsman op de bakboords brugvleugel- Foto L. Los-van der Loo – 1958

De geupgrade versie – 2021

ms Musi Lloyd, de originele rederijfoto – 1957

De upgrade – 2021

Het ss Patria vaart, tijdens een fikse tropische bui, de haven van Belawan binnen- 1929.

……………………………………………………………………………..

Upgrade met 3D-effect – 2020

……………………………………………………………………………..

Het ss Gedé varend in het Suezkanaal vlak bij een kamelen-pont. De zandkleur van deze postkaart is niet bij toeval gekozen – 1903. 

De upgrade die een prachtig tafereel laat zien – Upgrade Ed van Lierde collectie – 1930.

ss Insulinde met neutraliteitskleuren bij vertrek Emmahaven te Padang – Foto KRL Lloyd-Mail – 1916.

ss Insulinde upgrade Ed van Lierde collectie – 1916.

Drie oud Lloyd-Ketelbinkies aan de afwas, een foto genomen op het ss Ampenan uit 1958.

De upgrade  …….. hoe mooi kan het zijn?

Prinses Juliana op het ms Japara gelegen te San Francisco – USA. De Prinses is hier in gesprek met Kapitein J.M. Driest en HWTK H. Verel  – 1944

Wat kleur doet …….!

De nieuwe Dempo vertrekt voor het eerst vanaf de Lloydkade, getrokken door havensleepboten ss Java en ss België.

De upgrade die herkenbaarheid en diepte geeft – 1930.

Het ms Maas Lloyd ligt hier afgemeerd aan de Lloydkade te Rotterdam, op zich een scherpe foto – 1956

Wat wil men nog meer ……. ?

Het ms Leuve Lloyd eveneens afgemeerd aan de Lloydkade – 1967

Het prachtige licht met donkere wolken op de achtergrond geeft een prachtig effect.