SLAMAT MONUMENT

 

Locatie: Netersel – Noord Brabant

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Een internationale, maritieme oorlogsramp – 1941

Op 27 april 1941 werd, tijdens de evacuatie van geallieerde troepen uit Griekenland, het Nederlandse passagiersschip ss Slamat van de roemruchte scheepvaartmaatschappij, de Rotterdamsche Lloyd, en de Britsh Royal Navy destroyers HMS Wryneck en HMS Diamond door Duitse duikbommenwerpers tot zinken gebracht. De Britse destroyers HMS Wryneck en HMS Diamond schoten het ss Slamat tevergeefs te hulp en werden vervolgens ook tot zinken gebracht. Daarmee was, qua dodental, de grootste oorlogsramp in de Nederlandse Koopvaardijgeschiedenis een feit.

Het ss Slamat wordt door Stuka’s aangevallen.

.
.

Het monument gedenkt de 983 slachtoffers ……….

De SLAMAT-bemanning bestond uit 74 Nederlanders, 84 Goanezen, 24 Chinezen, 10 Australiërs en 1 Noor. Toegevoegd aan de Slamatbemanning werd vervolgens: 13 Australiërs, Royal Australian Navy-Team-luchtbescherming en 8 Nieuw Zeelanders, New Zealand Army, 2e NZ expeditionary force.

Slechts 11 bemanningsleden van de Rotterdamsche Lloyd overleefden de ramp, onder hen: 4 Nederlanders, 5 Goanezen, 1 Australiër en 1 Nieuw Zeelander.

SLAMAT-bemanning: 214, slachtoffers: 203, overlevenden: 11.

ss SLAMAT

…………………….

Victims of the British V&W-class destroyer (D-21): HMS WRYNECK

WRYNECK-bemanning: 133, slachtoffers: 106, overlevenden: 27.

………………………………………………………………………………………………………………………………….

HMS WRYNECK

Victims of the British D-class destroyer (H-22): HMS DIAMOND

DIAMOND-bemanning: 186 , slachtoffers: 166, overlevenden: 20.

HMS DIAMOND

Slachtoffer bij geallieerde (Britse-, Australische- en Nieuw Zeelandse) troepen:

Soldaten: 508, slachtoffers: 500, overlevenden: 8.

TOTAAL AANTAL SLACHTOFFERS: 983

TOTAAL AANTAL OVERLEVENDEN: 66

ALLE NAMEN VAN DE SLAMAT/DIAMOND/WRYNECK SLACHTOFFERS LIGGEN TER INZAGE IN HET KONINKLIJKE ROTTERDAMSCHE LLOYD MUSEUM TE OUDEHORNE.

.
.

Andrew Barrett (UK),

nephew of Slamat’s last living survivor George Dexter

 

Drie Gezagvoerders ………….. drie schepen

Three Commanders …………… three ships

Captain: Tjalling Luidinga (51)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

 

………………………

Lieutenant Commander Philip Alexis Cartwright (36)

 

HMS

Diamond

Commander Robert Henry Douglas Lane (45)

 

HMS 

Wryneck

.
.

Doel, aanleiding en realisatie van het Slamat-monument

1. De beeldhouwer en zijn ontwerp 

Nicolaas van Ronckenstein

Toenmalig bestuursvoorzitter van het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum, Ed van Lierde, is in de tweede helft van 2010 in contact gekomen met beeldhouwer Joep Nicolas alias Nicolaas van Ronckenstein uit het Limburgse Reuver.  Ed gaf omstandig aan Joep aan wat de aanleiding was om een Slamat-monument te (doen) creëren. De achtergronden van de ramp sloegen bij Joep zodanig in dat hij Ed aangaf niet alleen een sculptuur te willen ontwerpen, maar deze ook gratis te realiseren.

Ed van Lierde, then chairman of the board of the Royal Rotterdam Lloyd Museum, came into contact in with sculptor Joep Nicolas alias Nicolaas van Ronckenstein from Reuver, in the second half of 2010. Ed gave detailed information to Joep about the reason for creating a Slamat monument. Joep was so impressed by the backgrounds of the disaster that he indicated to Ed that he not only wanted to design a sculpture, but also realize it for free.

2. het ontwerp van de sokkel met granieten tekstplaten

 

De granieten sokkelplaten, waarop de sculptuur van de beeldhouwer komt te staan,  werden ontworpen en geschreven door Ed van Lierde. Hieronder ziet u zijn ontwerp:

The granite slabs on which the sculptor’s sculpture will be placed were designed and written by Ed van Lierde. Please see his design above:

3. de creatie van een bijzondere sculptuur

Ed van Lierde had zich al een beeld gevormd hoe een sculptuur er uit zou kunnen zien. Het zou mooi zijn als de drie ongelukkige schepen Slamat, Diamond en Wryneck in de sculptuur zichtbaar zouden worden, wellicht in abstracte vorm. Vraag was natuurlijk hoe de vele slachtoffers in het ontwerp zouden kunnen worden verwerkt. Vol verwachting toog Ed van Lierde naar Reuver, alwaar Joep Nicolas in zijn atelier zijn ontwerptekening, die hij ondertussen had gemaakt, aan Ed liet zien. Bij het bekijken van het ontwerp ging een schok door Ed ….. hoe ontzettend zat hij met zijn gedachten naast het idee dat Joep over het monument had en hoe goed had Joep Nicolas met zijn creatieve brein raak kunnen schieten?!  De ontwerptekening liet een hand zien die uit het water kwam of misschien wel bezig was onder water te verdwijnen. De schok die bij Ed werd kreeg, werd veroorzaakt door de overtuiging  er juist helemaal naast te zitten en dat het Joep juist was gelukt het allerbelangrijkste, namelijk de slachtoffers en hun emoties, direct en genadeloos te treffen! Inmiddels was het januari 2011 en Ed toog andermaal naar Reuver, ditmaal om de eerste concrete resultaten te zien, Door extreme regenval was de Schelkensbeek (een aftakking van de Maas) overstroomt en zo stond niet alleen het huis van de familie Nicolas, maar ook het atelier onder water: 

Ed van Lierde already had formed a picture of what a sculpture could/should look like. It would be nice if the three unfortunate ships Slamat, Diamond and Wryneck were visible in that sculpture, perhaps in abstract form. The question was, of course, how the many victims could be incorporated into the design. Full of anticipation Ed van Lierde went to Reuver, where Joep Nicolas showed Ed his design drawing, which he, in the meantime, had made in his studio. Looking at the design, Ed was shocked ….. how terribly wrong he was with his thoughts compared  to the idea that Joep had about the monument and how well Joep hit the bullseye, with his creative brain ?! The drawing-design  showed a hand coming out of the water or perhaps disappearing under water. The shock that Ed felt, was caused by the conviction that he was completely wrong and that Joep had just managed to hit the most important thing, namely the victims and their emotions, directly and mercilessly! In the meantime it was January 2011 and Ed went to Reuver again, this time to see the first concrete results. Due to extreme rainfall, the Schelkensbeek (a branch of river Maas) was flooded and so the house of the Nicolas family, but also their studio was under water:

11 januari 2011

Joep Nicolas pakt de mal uit en staat in 20 cm water – Joep Nicolas unpacks the mould and stand in 20 cm river flood – 11 januari 2011

…………………………………………………………………………..

Met emotie en vol bewondering kijkt Ed naar het resultaat – Ed looks at the result with emotion and admiration.

…………………………………………………………………………..

De ‘meester’ met zijn kunstwerk dat hier gereed is – The ‘master’ with his artwork that is finished here – 28 februari 2011

Het aansprekende van de sculptuur die Joep Nicolas had gecreëerd, was ontegenzeggelijk de verschillende gvoelens die het bij kijkers losmaakte. De een zag met die hand, die uit het water omhoog leek te komen, een laatste noodkreet om hulp. Een ander zag een ahand die afscheid nam en op het punt stond in het water te verdwijnen. Anderen weer dachten aan de overbekende kreet ‘Het is volbracht!’;

De Steenhouwer bracht de teksten op de granieten platen aan en Jope had nog gezorgd voor drie epoxy afbeeldingen van de drie betrokken schepen.

Op 27 april zou in de Sint Laurenskerk de ‘Grote Slamatherdenking worden gehouden. De Onthulling zou voor alle betrokken partijen een ultiem hoogtepunt zijn. Zie foto’s hieronder:

The sculpture Joep Nicolas had created undeniably evoked different feelings in viewers. One saw a hand that seemed to rise out of the water, a last cry for help. Another saw a hand saying goodbye and was about to disappear into the water. Others remembered the well-known cry “It’s all over now!”. The Stonemason applied the texts to the granite slabs and Joep provided three epoxy images of the three ships involved. On April 27, the ‘Great Slamat Commemoration was held in Sint Laurenskerk – Rotterdam. The Unveiling would be the ultimate highlight for all parties involved. See pictures below:

Laurenskerk te Rotterdam, de plek waar het monument werd onthuld.

De Laurenskerk na het bobardement van Rotterdam – 1940. Een jaar later vindt de Slamatramp plaats!

Burgemeester Ahmed Aboutaleb, houdt een essentiële en betrokken speech.

Slamat-dochter Anje ten Have met bestuursvoorzitter en organisator, Ed van Lierde.

Het monument staat nog afgedekt onder een zwarte doek.

Anje ten Have en Burgemeester Aboutaleb onthullen het Slamat-monument. De Royal Britisch Navy maakte van ed ceremonie een indrukwekkende en onvergetelijke gebeurtenis!

Anje ten Have and Mayor Aboutaleb unveiled the Monument. The Royal British Navy turned this ceremony into an impressive and unforgettable event!!

(internationale) hoogwaardigheidsbekleders leggen bloemen bij het Slamat-monument.

Frans Luidinga, zoon van de Slamat-Kapitein legt een bloemenkrans.

Een groepsfoto bij het Slamat-monument met onze Britse vriendenvan de Britsh Royal Navy, die een indrukwekkende rol in de ceremonie hebben gespeeld.

.
.

Foto’s bij het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum te Oudehorne

 2011 – 2018

28 april 2011 – één dag na de onthulling te Oudehorne, het ss Slamat op de voorkant.

HMA Wryneck wordt op de rechter zijde gememoreerd.

…………………………………………………………………………..

HMS Diamond wordt aan de linker zijde herdacht.

…………………………………………………………………………..

 

2012

2013

2013

2014

Mei 2015, direct na de première van de Slamat-documentaire, vindt in Oudehorne een herdenking plaats ………

……… op die dag komen Britse en Nieuw Zeelandse familieleden van slachtoffers bij elkaar.

2015

2016

      2017

                                                                                    

2018

 

Foto’s bij het LLOYD-ATELIER te Netersel

 2018 – heden

Bezoek op afspraak

Optie-1

In principe blijven wij het Slamat-monument voor bezichtiging op afspraak openstellen, ook tijdens coronatijd!  Momenteel (1 februari 2011) is het toegestaan om 1 persoon te ontvangen. Mocht u met z’n tweeën of meerderen uit één gezin zijn, dan kunnen we dat organiseren door telkens een persoon op veilige afstand naar het Slamat-monument te begeleiden. Eventuele andere personen blijven dan even in de auto zitten.

Optie-2

U kunt het Slamat-monument ook het het hele gezin bezoeken. Wij doen dan voor u de poorten open, u parkeert uw auto op een van de parkeerplaatsen en wij blijven gewoon binnen!

Jaarlijkse Slamat-herdenking voor familieleden gaat ook door!!

Afhankelijk hoe de coronamaatregelen er eind april 2021 zullen uitzien, gaat zoals ook in 2020 de Slamat-herdenking voor uitsluitend familieleden van slachtoffers gewoon door. Afhankelijk van de omstandigheden en maatregelen zullen wij u een veilig bezoek aanbieden. Wij gaan er dan uiteraard van uit dat u geen corona-klachten heeft ………. neem contact met ons op!

2019

…………………………………………………………………………..

2019

…………………………………………………………………………..

2020 – TV-opnamen

Voor de regionale TV-uitzending graag onderstaande afbeelding aanklikken ….

Please click on the image above for  Regional TV broadcast ….

2021- Het monument in februarisneeuw

Februari – 2021

xxx xxx
xxx xxx
xxx xxx
xxx

 

VIDEO

HET SLAMAT-MONUMENT – 2011 TOT HEDEN

Voor een blik in het verleden, over de totstandkoming van het Slamat-Monument, klik s.v.p. op bovenstaande hand.

For a glimpse into the past, about the realization of the Slamat Monument, please click on the hand above.