ss GRONINGEN

 

DE ONDERGANG VAN HET STOOM-/ZEILSCHIP ss GRONINGEN EN VEILIGSTELLEN VAN  OPGEBAGGERDE OVERBLIJFSELEN.

……………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………..

De ondergang

Circa elf maanden na de bouw van de stalen stoomzeiler met drie masten, het ss Groningen, op een reis van Antwerpen naar Rotterdam, liep zij op donderdag 6 Januari 1876 tijdens een zware storm, aan de grond. Dat gebeurde  op een plek waar toen volle zee was en tegenwoordig zich de havens van de 1e Maasvlakte bevinden. Pas in de nacht van 6 op 7 januari 1876 gelukte het om alle 50 opvarenden van boord te halen. Er stond toen reeds water in de lege ruimen. Pogingen om het schip vlot te krijgen mislukten. Op 22 januari 1876 sloeg het schip hoger op het strand en op 24 januari 1876 sloegen de voor- en achtersteven weg. Op zaterdag 22 Januari 1876 werd het schip total-loss verklaard. Ondanks diverse pogingen ook het schip te redden, zonk zij steeds verder weg in zand en modder tot een diepte van ca. zes meter. Het wrak en inventaris werden op 7 juni 1876 voor 2.000 gulden verkocht, sindsdien staat het te boek als ‘wrak-19’ van het Nederlands wrakkenregister.

 

 

 

 

 

xxx

De berging

Op woensdag 22 maart 2006 was het Havenbedrijf Rotterdam (HBR) een onderzoek begonnen hoe het schip uit de HARTELHAVEN kon worden geborgen, zie kaart van de Maasvlakte – Europoort. Het Havenbedrijf ging een nieuw terrein met een 400 meter lange kademuur aanleggen, daarvoor moet echter wel de vaargeul worden uitgediept naar tien meter en daarbij ligt de Groningen in de weg, die daar toen bijna 130 jaar lag! Het bergen van de Groningen zou geen makkelijke klus worden, want het was in de Tweede Wereldoorlog nog als schiet-schijf, met voornamelijk brisantgranaten, gebruikt en het zou er er daarom nog vol explosieven, zo verwachtte men. Door de Explosieven opruimingscommando en duikexperts van de Marine werd in 2006 de situatie onder water onderzocht.

 

Voor meer technische gegevens van het ss Groningen, klik s.v.p. de volgen de link aan:

https://lloydatelier.nl/schepen-n-v-rotterdamsche-lloyd/


Bouwtekening van het ss Groningen en ss Friesland uit de ‘Ed van Lierde Collectie’ – 1875

Het is een geweldige meevaller dat schippersvrouw Corrie, die samen met haar man en twee kinderen op een binnenschip woonde en aan dit baggerproject heeft meegewerkt, besloot de ontwikkelingen in haar dagboek op te tekenen:

Vrijdag 13 april 2007 – Corrie

Het is dit keer weer een bijzonder geval. Wij zijn namelijk aan het baggeren op stoomschip Groningen en ligt op een meter of tien diepte. Ze verwachten nogal wat munitie. Baggeren terwijl het baggergebied afgeschermd wordt door verschillende pontons met containers erop. Wij weten echter dat het schip al eens eerder is leeg gebaggerd en dat het met die munitie wel meevalt. Anders hadden we het ook niet gedaan met twee kleine kinderen aan boord. Het is de bedoeling al het zand eruit te halen, het schip in stukken te zagen en zo boven te brengen. Een projectje dat nog wel even duurt!

Donderdag 26 april 2007 – Corrie

De schroefas wordt boven water gehaald. Hier zit hij nog 10 meter onder water.

Maandag 7 mei – Corrie

Vandaag werd begonnen met het daadwerkelijke lichten van het ss Groningen. Vanmorgen vroeg is de drijvende bok met de wrakkengrijper gekomen. Dit is een speciale grijper die wordt gebruikt om wrakken te lichten. Ze hebben eerst een hap uit de zijkant genomen, maar er bleek maar een klein stukje boven water te komen. Vervolgens zijn ze begonnen aan het voorschip.

Dinsdag 8 mei 2007 – Corrie

Vandaag gelicht: een stoomketel. Bijna helemaal compleet. Aan de linker zijde ( onzichtbaar vanaf hier ) zijn de twee vuurgangen, waarin de kolen werden opgestookt. Daarboven kleine gaatjes wat de vlampijpen zijn waar de verbrande gassen nogmaals door de ketel heen komen voor extra warmte.

11 mei 2007 – Het blad ‘Vaart!-Bedrijfsnieuws’ meldde:

GPS Marine Services B.V. en Van Den Heerik B.V., beiden uit Sliedrecht, halen het Stoomschip s.s. Groningen weg in de Hartelhaven op de Maasvlakte. Het scheepswrak verspert de toegang tot de nieuwe Rotterdam Container Terminal ( RTC ).

11 mei 2007 – Het ‘Nieuwsblad Transport’ meldde:

Het scheepswrak is door ‘Van Den Herik’ leeg gebaggerd met behulp van duikers van ‘Maksor Diving’. De drijvende bok ‘GPS Atlas’ is met de wrakkengrijper aanwezig om de restanten van het schip weg te knijpen. De ss Groningen is de afgelopen weken vrij gebaggerd. Momenteel wordt het schip met een mechanische wrakkenknijper uit elkaar geknipt en uit het water getakeld.

Woensdag 13 Juni 2007 – Corrie

Nadat de bok een paar dagen is geweest om de grote stukken eruit te halen is ie dinsdag 12 juni weer vertrokken en ja hoor, er werd een stuk opgevist dat te groot was om door de eigen kraan boven water gehaald te worden. Het is een stuk uit de zij van het schip. Op de foto’s is al een groot gedeelte te zien, maar er stak ook nog een paar meter onder water. Het stuk werd op een strategische plek neergelegd, zodat ze het konden vinden als er een groter kraanschip komt.

Donderdag 14 juni 2007 – Corrie

Toch een bom gevonden, dacht men. Men mocht niets meer doen; het schip van Corrie lag overdwars in de haven en moest zo blijven liggen. Vanochtend is de marine gekomen om alles goed te bekijken. Het bleek uiteindelijk om de dieseltank van een torpedo te gaan. De ontplofbaarheid viel dus mee. Het stuk dat gevonden is, was 3 meter groot. De totale lengte van de torpedo zou een meter of zes moeten zijn.

Woensdag 11 Juli 2007 – Corrie

De werkzaamheden zijn op 11 Juli 2007 afgerond. De laatste zinkstukken zijn geplaatst, de kraan en de twee laatste bakken weggebracht. Er ligt nog één ponton in de Hartelhaven, maar die blijft nog even liggen.

Begin 2008

Bij toeval kom ik op de hoogte van dit voor ons belangrijke baggerproject en weet contact met schippersvrouw Corrie te leggen.

Een deel van de kielbalk.

De scheepsschroef bij Kramer

xxxOVERBLIJFSELEN VAN HET ss GRONINGEN IN DE ‘ED VAN LIERDE COLLECTIE’

Eigenlijk hadden ik bijna de moed opgegeven, maar op 1e Paasdag-2008 kreeg ik een verrassend bericht van Corrie, de schippersvrouw. Aangezien de baggeraars op het wrak van het ss Groningen waren gestoten, had ik Corrie begin 2008 gevraagd of er mogelijkheden waren enkele overblijfselen van het ss Groningen in mijn Rotterdamsche Lloyd collectie te krijgen. Het was enkele maanden stil aan het ‘front’ en toch nog onverwacht kwam Corrie met het zeer welkome bericht dat zij een aantal stukken, speciaal voor ons van de sloper had kunnen redden. Op de avond vóór Pinksteren mochten wij (mijn echtgenote Josje en ik) met bonzend hart de door Corrie en haar man ‘geredd’ onderdelen van het ss Groningen bij Schippersvrouw, Corrie in Friesland ophalen.

De onderdelen, waarvan hieronder enkele foto’s worden getoond, zijn uit 1875 en nu in 2022 dus zo’n 147 jaar oud! Voorzover ons bekend is geen enkel ander museum in het bezit van ss Groningen overblijfselen. Corrie en haar man hebben deze unieke en belangrijke items aan ons geschonken en maken het mogelijk een tijdslijn in onze Lloyd-Atelier-collectie aan te brengen, te beginnen met het ss Groningen. Wij zijn hen bijzonder dankbaar voor deze, méér dan sympathieke, geste!

Onderdelen zoals die door Corrie werden geschonken.

Dezelfde onderdelen, door ons geconserveerd.

Koperen oliesmeervat uit de machinekamer.

Grote kolenbrokken die in de ketel werden gestookt.

De schroefas van het ss Groningen.