Batavia-project

BATAVIA – PROJECT

2016/2017

voorbereiding en uitvoering van het project: februari 2016 – februari 2017

EXTENSIVE REPORT ON THE BATAVIA PROJECT

from February 2016 – February 2017

Het begon allemaal met een tipgever

Medio februari had onze voorzitter een uitgebreid gesprek met een oud-ambtenaar van de gemeente Utrecht, die in Batavia geboren was. Deze oud-ambtenaar was begin februari 2016 in Jakarta geweest en had ontdekt dat er een restauratieproject gaande was waarin de voormalige gebouwen van de Rotterdamsche Lloyd met veel Indonesisch geld werden opgeknapt, hij fotografeerde het gebouw en liet details zien van de, méér dan prachtige, RL-erfgoed-items. Zie de glas-in-lood ramen hierboven – Vlnr.: Het wapen van de stad Batavia, het Logo van Rotterdam Internatio, het wapen van de stad Rotterdam, het logo van de Rotterdamsche Lloyd en wederom het wapen van Batavia. Achter de pilaar is half-zichtbaar het wapen van de stad Soerabaja.

Weer in Nederland belde onze tipgever het KRL-Museum op en tijdens het gesprek al borrelden bij onze voorzitter ideeën naar boven over een heel interessant project dat mogelijk op breed enthousiasme zou kunnen gaan rekenen.

Maquette van het restauratie project: ‘Cipta Niaga

3D-model gebouwd door Miniworld (schenking Batavia)

Restauratie van voormalige Rotterdamsche Lloyd-gebouwen in Indonesië stimuleren en waarderen

Locatie

Met het BATAVIA-project wil het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum, de Indonesiche restaurateurs en de instanties die dit financieel mogelijk hebben gemaakt, waardering geven voor de restauratie van het Lloydgebouw ‘Tjipta Niaga’ in het vroegere Batavia (nu Kota Tua genoemd) aan de vroegere Kali Besar-hoek-Theewaterstraat (nu CIPTA NIAGA aan de Kali Besar Timur -hoek-Kali Besar Timur-4). Het KRL-Museum wil deze waardering inhoud geven door uiteindelijk een schenking onder bepaalde voorwaarden te doen, bestaande uit een waardevolle aanvulling op de erfgoedwaarde van het gerestaureerde gebouw.

Eigenaar/huurder

Het KRL-Museum wil inhoud geven aan haar waardering door een schenking onder bepaalde voorwaarden te doen, bestaande uit een waardevolle aanvulling op de erfgoedwaarde van het gerestaureerde gebouw. De huidige eigenaar is de Indonesische overheid, terwijl het pand voor 20 jaar wordt geleased door “PT Pembangunan Kota Tua, Jakarta-Indonesia” (JOTRC-PKTJ), met haar CEO Mr Eddy Sambuaga waarmee het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd museum in september 2016 al een Donation Agreement heeft getekend.

Het Llloyd-kantoor vóór restauratie – 2014 en ná restauratie – 2016

Het enthousiasme slaat inderdaad over

In ons museummagazine ‘Lloyd-Kompas’ werd eind februari al een ‘tipje van de sluier opgelicht’. Het artikel in Lloyd-Kompas wekte de nieuwsgierigheid van de directeur van Damen Schelde Naval Shipbuilding, tevens lid van ons Comité van Aanbeveling, Mr. Hein van Ameijden. Binnen enkele weken had Hein van Ameijden zijn relaties in Indonesië ingeschakeld, waaronder de Nederlandse Ambassade in Jakarta en de Policy adviseur van de Indonesche minister van Nationale ontwikkelingsplanning. Al ras bleek dat ingelichte organisaties enthousiast over het project waren en alle medewerking toezegden. Zo zal de Nederlandse Ambassade te Jakarta de altijd lastige, invoer van collectie-items begeleiden. Dr. Michael Rauner, Hoofd Culturele Zaken/Directeur Erasmushuis) en Hein van Ameijden (Damen/Schelde) zullen hun netwerken in Indonesië optimaal voor ‘ons goede doel’ inzetten. Inmiddels heeft het Indonesische Ministerie van Cultuur en Toerisme aangegeven dat zij bereid zijn de schenkingscollectie te ontvangen. Wij hopen en denken dat dit de invoer van de collectie zeker zal vergemakkelijken.

Tegelplaquette met ons mailschip ‘ms Dempo’ (foto Hein van Ameijden)

Foto Internet – 2015

Foto Leo Knottenbelt – 2014

Foto KRL-Museum 1941

ZO WAS HET IN 1931 …………….

De klantenbalie (foto KRL-Museum)

…………………………………………………………..……

Medewerkers in het kantoorgedeelte (foto KRL-Museum)

Het bezoekers/klanten gedeelte met achterin een ss Insulinde scheepsmodel in vitrine (foto KRL-Museum)

ss Insulinde scheepsmodel in vitrine (foto KRL-Museum)

……………………………………………………….……

De Lloydkade te Tandjong Priok

Tandjong Priok: Vlnr. ms Willem Ruys en ms Sibajak – 1948

De Batavia-donatie van het Rotterdamsche Lloyd Museum

In juli 2016 werd, tot grote vreugde, bij fondsenwerving voor het Batavia-project duidelijk dat het enthousisme van dien aard was dat al snel 100% van de projectbegroting werd toegezegd (zie de paragraaf: Fondsen/sponsors hieronder). De Batavia-Schenkingscollectie bestaat uit een vijftig-tal items, dat ons Museum naar Indonesië wil brengen om deze items te ‘verenigen’ met het Lloyd-erfgoed dat vast in het gebouw aanwezig is en uiteraard met het bebouw zelf. Het meest opvallende en grootste item is het scheepsmodel van de Dempo. Voor dit scheepsmodel is gekozen omdat de Dempo prominent op onderstaande tegelplaquette, in het trappenhuis van Cipta Niaga, staat (zie foto hieronder):

Vlnr. Nikolaus Lim (Retail and Business Director-JOTRC), Eddy Sambuaga (Managing Director JOTRC), Andy Budiman (PR-manager JOTRC- en Ed van Lierde (Chairman Royal Rotterdam Lloyd Museum) alle vier wijzend naar de Dempo!

Het donatiemodel van het motorschip Dempo

Binnen de schenking behoort ook een vitrine, een aangeklede Djongos en een grote foto van het ss Patria die aan de kade van Tandjong Priok ligt – 1930. Deze items worden in Jakarta aangeschaft. De overige items komen uit de ‘Ed van Lierde’-collectie, waarvoor dus alle fondsen zijn geworven. Het geheel wordt gecomplementeerd met een Lloyd-affiche (ms Baloeran/JAVA-SUMATRA), diverse originele foto’s, anichtkaarten, bagagelabels, reisdocumenten voor Batavia en een aantal memorabilia. Als de donatie een feit is, zullen wij hieronder foto’s van de gehele schenkingscollectie laten zien.

VOORBEREIDING DONATIE-CEREMONIE

1e Jakartareis: 1 t/m 9 oktober 2016

Bezoek aan de ontvanger van de Lloyd-donatie en het oude Rotterdamsche Lloydkantoor ‘Cipta Niaga’ te Batavia (Kota Tua – Jakarta)

De witte torens met nu nog rood-koeperen dakToren staan uitnodigend te wachten!

De geweldige restauratie maakt doneren méér dan waard!
‘Heritage-in-transition’ met het voormalige Lloyd-kantoor op de achtergrond – foto van Isabelle Boon.

Het fantastische resultaat!

Een geweldige plek voor een Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum? – Foto Hein van Ameijden

De indrukwekkende tegel-plaquette van de Rotterdamsche Lloyd

Een blij trio, Vlnr: Ed van Lierde, Eddy Sambuaga en Michael Rauner

Kijkend naar het Rotterdamsche Lloyd erfgoed  ….…. om stil van te worden! – Foto Anneke Prasyanti.

De elctriciteitsvoorziening zonder kast

De prachtige glas-in-lood ramen, vlnr: het wapen van Batavia, het logo van Rotterdam-Internatio, het wapen van Rotterdam, het logo van de Rotterdamsche Lloyd, herhaling van Batavia en Internatio en net niet zichtbaar het wapen van Soerabaja.

De heren betreden het trappenhuis dat doet denken aan het trappenhuis van het kantoor aan de Lloydkade. In de ruimte bovenaan de trap is de kleine Lloyd-expositie van Lloyd-erfgoed gepland. Enkele meters daarboven (niet zichtbaar) bevinden zich de unieke glas-in-lood ramen

Geheel rechts hetgedeelte dat nog in restauratie is ………..

Alleen het dak moet er nog op!

Het kantoorgedeelte toen ….

Het kantoorgedeelte is geweldig gerestaureerd ……. een liggende Javaan is er moe van!

1e verdieping: toilet en goederenlift

Nog ’n (vermakelijke) twitter van Michael

Tropisch hout, dus niet uit Oisterwijk – foto Leo Knottenbelt.

Het dak is met zware ijzeren binten verstevigd
Na het bezoek aan ‘Cipta Niaga’ naar het ‘Batavia Café’

Onze Oranje-vorsten zijn nog steeds ‘in’ …..

Napraten in Nederlandse sfeer

President Soekarno en ’n Lloydf-affiche aan dezelfde wand

……………………………………………………………….

Zo populair is Cipta Niaga ……… het gebouw staat rechts op een ‘tempo doeloe’ T-shirt!

……………………………………………………….…………

In de directe omgeving van Cipta Niaga ………

veel prachtig gerestaureerde koloniale gebouwen

Stasiun Jakarta

Kantor Pos

Het voormalige stadhuis-Batavia

PERSBERICHT

MEDIA OVER BATAVIA-PROJECT

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

HERDENKING OP HET NEDERLANDSE EREVELD – ANCOL

Plechtige ceremonie bij de graven van zestien Modjokerto-bemanningsleden

Jakarta – vrijdag 7 oktober 2016

De Chinese bemanningsleden zijn begraven op het ereveld KEMBANG KUNING te Surabaya.

Zie voor meer informatie en foto’s website-link: https://lloydatelier.nl/modjokerto-2015/

een Batavia bagagesticker/label van vóór WW II

FONDSENWERVING BATAVIA-PROJECT

De heer Hein van Ameijden is, zoals bekend, President-directeur van Damen Schelde Naval Shipbuilding en tevens lid van ons Comité van Aanbeveling. Door deze beide functies en door zijn grote interesse in Indonesië raakte hij in een vroegtijdig stadium bij ons Batavia-project betrokken en heeft, gebruikmakend van zijn extensieve netwerk, dit project direct al een ‘boost’ gegeven. Daarnaast zal Hein van Ameijden het Batavia-project ‘in natura’ steunen door sponsoring van project-reiskosten. Damen/Schelde heeft, samen met Indonesische partners, een scheepswerf in Surabaya opgezet.

Website: www.damen.com/en/companies/damen-schelde-naval-shipbuilding

De Hagedoorn Stichting te Rijswijk heeft medio juni 2016 besloten het Batavia-project, met een significante bijdrage, financieel te ondersteunen. Het is prachtig te kunnen vaststellen dat deze donatie ons museum is gegund in exact dezelfde maand waarop haar oprichter, Jan Hagedoorn (1926-2011) werkzaam in de reiswereld, elf jaar lang honderd personen op een dagje uit trakteerde (inclusief excursies, lunch en diner). Met het geld dat hij na zijn overlijden achterliet, worden nu door ‘De Hagedoorn Stichting’, organisaties die een ANBI-status bezitten, ondersteund. Wij danken het bestuur voor dit tweede, uitgebreide support, want de première van de Slamat-documentaire op 2 mei 2015 werd door hen gesteund.

Website: www.hagedoornstichting.nl

Puck Willemstein

Wij zijn aangenaam getroffen door de, meer dan gulle, donatie van Puck Willemstein, oud Koninklijke Rotterdamsche LLoyd Bediende van het ms Willem Ruys. Naast financiele steun geeft Puck ons museum voor de tweede keer een morele boost, want de première van de Slamat-documentaire op 2 mei 2015 werd ook door hem gesteund, waarvoor wij hem uiteraard zeer erkentelijk zijn! De helft van de bijdrage van Puck Willemstein hebben wij ten goede laten komen aan zowel het Batavia-project als het Medan-project.

Eerder steunde de De Rens-Holle Stichting ons museum met de Slamat-documentaire en de première daarvan. In het kader van het Batavia-project mogen wij ons wederom verheugen op haar support. Met een rijksdaalder op zak vestigde oprichter, Daan Rens zich in de 19e eeuw in Nederlands Indië en zette samen met zijn echtgenote Pica Holle en broer, Jan Rens vervoersbedrijfjes (rijtuigfabrieken, paardenhandel, smederijen, etc.) in o.a Batavia, Medan, Soerabaja, Semarang, notabene, de vier steden waar ons Indonesieproject: ‘Gordel Van Smaragd’, te beginnen met het Batavia-project zal worden uitgevoerd.

Website: www.kennisbankfilantropie.nl/anbi/rens-holle

De Nederlandse ambassade te Jakarta-Indonesia liet zich al in een vroeg stadium als een fervent supporter van onze Indonesië-projecten zien. De zeer welkome steun van de Ambassade krijgen wij niet alleen middels belangrijke adviezen en daadwerkelijk hulp van Dr. Michael Rauner, hoofd Culturele Zaken en directeur Erasmus Huis, maar nu ook met een significante financiële steun voor ons project. Begin oktober a.s. vliegt onze voorzitter naar Jakarta en zal daar, samen met de Nederlandse Ambassade, beprekeingen met belanghebbende partijen hennen en voorbereidingen voor de officiële schenkingsdag in November (?), treffen. Wij danken de Nederlandse Ambassade voor haar onmisbare en genereuze steun!

Website: http://indonesia.nlembassy.org

………………………………………….

De Stichting Koninklijke Rotterdamsche Lloyd werkt op Vrijwilligersbasis en ontvangt geen structurele subsidies. De inbreng van ons Museum in dit Batavia-project is derhalve hoofdzakelijk gebaseerd op de inbreng van Vrijwilligers en dus ‘In Natura’. Daar waar aan het eind van het traject een financiële aanvulling moeten worden gedaan, zal dat via beperkte inbreng van aanmonstergelden gebeuren.

…………………………………………………………………………………………..

SPONSOR THERMOMETER

BATAVIA-PROJECT

100%

VERVOER COLLECTIE PER CONTAINERSCHIP

Goods will be shipped by vessel “Merete Maersk”

Estimated time of departure Rotterdam: October  18th 2016

Estimated time of arrival Jakarta: November 19th 201

VOORBEREIDING SCHENKINGSCEREMONIE IN JAKARTA
De kist met onze schenkings-collectie is na aankomst met het ms Merete Maersk per vrachtauto, helemaal door het overdrukke verkeer naar de Nederlandse Ambassade vervoerd, een qua kilometers, niet zo’n lange rit door de immens grote wereldstad Jakarta, die meer dan anderhalve uur duurde! Vanaf aankomst daar heeft de kist staan te wachten totdat Ed van Lierde hem, vanwege verzekeringstechnische redenen, persoonlijk kwam openmaken. Dat openmaken in de Ambassade met Ambassade-personeel erbij was een spannende en tevens ludieke gebeurtenis, Zie foto’s hieronder:

Een spannend moment …….

………………………………………………………………….

 komt het scheepsmodel van de Dempo er, na die lange reis, nog heelhuids uit?

………………………………………………………………..

Het bij elkaar rapen van de onderdelen van de Djongos zorgde natuurlijk voor een hilarisch moment!

In Cpita Niaga’ wordt de Djongos weer in elkaar gezet ….

In een later stadium zal de reddingsboei van de Sibajak nodig zijn.

De prachtige trap met schenkingscollectie en glas-in-loodramen

SCHENKINGSCEREMONIE VAN HET BATAVIA-PROJECT

12 februari 2017

KOTA TUA / BATAVIA – JAKARTA / INDONESIA

Na een jaar voorbereiding is op zondag 12 februari 2017 te Batavia-Jakarta de schenkingsceremonie van het Batavia-project gehouden. Gepland was dat onze Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw Jet Bussemaker het project van het Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum symbolisch zou opstarten. Echter, zeer urgente medische omstandigheden aan boord van haar vliegtuig, waren er de oorzaak van dat de Minister niet op tijd in Jakarta kon verschijnen. Tijdens haar Garuda-vlucht kreeg één van de passagiers een hersenbloeding waardoor het vliegtuig direct naar Medan moest uitwijken ……….. heel erg terecht, maar wel ‘BAD LUCK’ of zoals ze in Indonesië zeggen: ‘NASIB BURUK’.

In samenwerking met Ineke de Hoog, Deputy Head Public Diplomacy & Cultural Affairs van de Nederlandse Ambassade te Jakarta heeft onze Bestuursvoorzitter Ed van Lierde de programmering ter plekke aangepast (zie foto links-0nder) en werd een waardige plaatsvervanger van de Minister gevonden in de persoon van de Voorzitter van de Vereniging van Indonesische Plantage Ondernemers, de heer Soedjai Kartasasmita. Hij is degene die, in het kader van het volgende project (het Medan-project), toen al uitgebreid met ons museum samenwerkte. Terwijl de ceremonie rond 17.00 uur werd opgestart, was Michael Rauner, Head Cultural Affairs achter de schermen druk doende om het programma van de Minister weer op de rails te krijgen. Dat lukte uiteindelijk zodat Minister Jet Bussemaker de eveneens geplande bijeenkomst op de residentie van de Nederlandse Ambassadeur Rob Swartbol, kon bijwonen. Hieronder een fotoverslag van zowel de schenkingsceremonie, de voorbereiding daarvan en de ontvangst bij de Nederlandse Ambassadeur.

Ineke de Hoog en Ed van Lierde passen het programma razendsnel aan!

…………………………………………………………………

Een fikse vertraging is niet te vermijden!

…………………………………………………………………..

Ineke de hoog opent de ceremonie en vraagt begrip voor de vertraging.

Vlnr: Ineke de Hoog van de Nederlandse Ambassade, een speechende Ed van Lierde, schoonzoon van onze Medan-partner. Onze Batavia-partner CEO Mr Eddy Sambuaga, PT Pembangunan Kota Tua en onze Medan-partner Bapak Soedjai Kartasasmita.

Eddy Sambuaga, onze Batavia-project-partner, houdt zijn speech – foto Nederlandse Ambassade.

Beide erfgoedpartners ondertekenen de donatieovereenkomst, vlnr: Ed(dy)van Lierde en Eddy Sambuaga.

Vlnr: Bestuursvoorzitter Ed van Lierde van de Stichting Koninklijke Rotterdamsche Lloyd Museum,  CEO Mr Eddy Sambuaga, PT Pembangunan Kota Tua en Ineke de Hoog,van de Nederlandse Ambassaade. 

Soedjai Kartasasmita, onze partner in het Medan-project, brengt een prachtig model van het gebouw ‘Cipta Niaga’ symbolisch in de vitrine, die onderdeel van de schenking is en opent daarmee de permanente Lloyd-expositie in Batavia.

Het model van het voormalige Lloyd-kantoorgebouw speelt, als onderdeel van de donatie, een symbolische hoofdrol. De betrokken partijen met hun ‘Thumbs up!’
Ed van Lierde krijgt een cadeau van de Nederlandse Ambassade (foto Nederlandse Ambassade).

Een verraste Eddy Sambuaga krijgt ook een cadeau van de Nederlandse Ambassade.

ONTVANGST DOOR NEDERLANDSE AMBASSADEUR EN

ONTMOETING MET MINISTER

Ontvangst door de Nederlandse Ambassadeur Rob Swartbol met rechts van hem  Josje van Lierde en Robbert van de Rijdt, directeur Oorlogsgraven stichting – .

Head Cultural Affairs, Michael Rauner staat letterlijk en figuurlijk achter Minister Jet Bussemaker.

Minister Jet Bussemaker in gesprek met Ambassadeur Rob Swartbol – fotol Nederlandse Ambassade).

…………………………………………………………………..

Vlnr. Plaatsvervangend Ambassadeur Ferdinand Lahnstein, Josje van Lierde, Ed van Lierde, Mevrouw Lahnstein en Robbert van de Rijdt (Directeur oorlogsgravensstichting) – Foto Nederlandse Ambassade.

…………………………………….………………………….

Ook even een gesprek over een belangwekkend wederzijds onderwerp, namelijk over vader Bussemaker en vader van Josje die beide in een Jappenkamp zaten.

Minister Jet Bussemaker krijgt van Ed van Lierde een cadeau namens Eddy Sambuaga.

Minister Bussemaker, Soedjai Kartasasmita, Michael Rauner en onze Voorzitter bespreken het aankomende Medan-project.

Nieuws over het Batavia-project

In 2019 heeft de Indonesische partner van het Batavaia-project aangegeven dat de nieuwe huurder van Cipta Niaga geen ruimte heeft voor de Rotterdamsche Lloyd-expositie. De collectie-items zijn vanaf dat moment, in afwachting van een (betere) bestemming bij de Nederlandse Ambassade te Jakarta opgeslagen.